Kartuzy 2015

Wycieczka turystyczno-historyczna do Kartuz
Atrakcje i kultura ziemi kaszubskiej.
24.11.2015r.

24.11.2015r, grupa 18-tu członków i sympatyków Koła Grodzkiego pojechała  na wycieczkę do jednego z najciekawszych miast Szwajcarii Kaszubskiej - Kartuz. To już  późna jesień. Zapowiada się jednak pogodny dzień, bez wiatru i opadów. Podróżujemy Pomorską Koleją Metropolitalną. Przed nami 17 kolejnych przystanków kolejowych. Dużą atrakcję stanowią widoki z okna kolejki. Lasy z przewagą buczyny pomorskiej, falista, płaska i pagórkowata Wysoczyzna Morenowa, zagospodarowane i zadbane  zbiorniki retencyjne, osady, ścieżki dla pieszych i rowerzystów. Na dworcu w Kartuzach jesteśmy przed godz. 10.00.  Stąd widok na lasy, które obejmują miasto z każdej strony. Kartuzy to jedyne miasto w Europie, do którego z każdej  strony wjeżdża się przez las. Usytuowane wśród wzgórz, nad pięcioma jeziorami: Karczemne, Klasztorne Małe i Duże, Ciche, oraz Mielonko. Obejmuje obszar ponad 6,80 km kw. i zamieszkałe jest przez ok. 15 tyś. mieszkańców. Dzisiaj podczas spaceru po Kartuzach towarzyszy nam długoletni przewodnik miejski i terenowy, kolega Grzegorz Litwińczuk. Co ciekawego zobaczyliśmy w Kartuzach? Na samym początku, budynek  Dworca PKP  z 1926r w bardzo złym stanie technicznym, zostanie zburzony a na jego miejscu powstanie nowy. Z dworca rozpościera się widok na dawną Stację Ciśnień z 1906r.. Przy samym dworcu stoi pomnik, poświęcony kolejarzom kartuskim, zamordowanych w latach 1939-1945. Dalej ul. Kolejową  doszliśmy do Muzeum Kaszubskiego im. Franciszka Tredera, powstałego w 1946r. Na parterze i piętrze znajduje się 7 sal  wystawowych, poświęconych  życiu Kaszubów w przeszłości. Pokazują one specyfikę i odrębność kulturową mieszkańców tych ziem poprzez narzędzia pracy, wyposażenie mieszkalne chat, kolekcje dawnych zabawek i instrumentów muzycznych. Sztuka ludowa, haft kaszubski, zajęcia Kaszubów uprawą roli, rybołówstwem, garncarstwem to elementy obrzędu a tym samym kultury kaszubskiej.  Nasz przewodnik bardzo szczegółowo i interesująco opowiadał i charakteryzował eksponaty muzealne. Następnie udaliśmy się na rynek kartuski. Przed nami kościół neogotycki, luterański p.w. Św. Kazimierza z 1887 z 50-metrową wieżą. Do 1945r. należał do ewangelików. Ciekawy, bo jednonawowy z drewnianym stropem. Byliśmy w jego wnętrzu. Od 1983r jest kościołem parafialnym.Deptakiem, wykonanym z kostki  brukowej przechodzimy  obok Starostwa Powiatowego, Pomnika upamiętniającego wstąpienie Polski do UE, Urzędu Miejskiego, do skweru, na którym znajdują się dwa kolejne pomniki i dalej przed nami Plac Św. Brunona wraz z   kapliczką i  figurką świętego, który jest patronem Kartuz i założycielem Zakonu Kartuzji.Historia miasta związana jest  z zakonem kartuskim, który tu przybył w 1383r.  miał swoją siedzibę i zarządzał dobrami  do 1823r.. Kartuzi słynęli  z bardzo rygorystycznego stylu życia ale byli również znani z  wyrobu słynnego likieru tzw. "eliksiru długowieczności". Za Placem św. Brunona, obelisk upamiętniający miejsce  dawnego kościoła i cmentarza.Dalej odwiedziliśmy Centrum Informacji Turystycznej, gdzie byliśmy umówieni z Panią Natalią  Gronda - pracownicą centrum i członkinią  50-cio osobowego Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca "Kaszuby" w Kartuzach. Pani Natalia przywitała nas w oryginalnym stroju  kaszubskim i opowiedziała o historii Kartuz, historii zespołu, który powstał w 1946r. Scharakteryzowała strój kaszubski oraz wskazała w jaki sposób w obecnych czasach  propaguje się folklor kaszubski. Tu zakupiliśmy pamiątki, obejrzeliśmy stroje kaszubskie i wyruszyliśmy  ul. Klasztorną do XIV-wiecznej Kolegiaty, najcenniejszej pamiątki po zabudowie klasztornej Zakonu Kartuzów razem z zachowanym jednym erem, refektarzem, studnią i kilkoma zabudowaniami. Wewnątrz świątyni gotyckie, piękne zdobienia. Kościół posiada barokowy dach w kształcie wieka trumny, ma przypominać o nieuchronnym końcu życia człowieka "Memento mori"  ( pamiętaj o śmierci). Też jest jednonawowy. W głównym wejściu do kościoła znajduje się ruchoma figurka anioła śmierci z kosą.Ołtarz głównypóźnorenesansowy, bogato złocony,  trójkondygnacyjny z obrazem Wniebowzięcia NMP z 1687r. Najcenniejszym zabytkiem Kolegiaty jest fragment dawnego  gotyckiego ołtarza głównego, wspaniałe stalle z XVI wieku, bogato rzeźbione z wizerunkami apostołów, eremitów i świętych oraz postaciami ewangelistów.  W prezbiterium zachowały się jedyne na terenie naszego kraju, obicia ścienne ze złoconego kurdybanu. Specjalnie wyprawioną skórę cielęcą, owczą lub kozią poddawano dekoracji polegającej na złoceniu, wytłaczaniu i malowaniu. Na ścianach świątyni znajdują się obrazy, z których najcenniejsze to "Ukrzyżowaniem" z 1639r.a także cztery siedemnastowieczne ze scenami "Zwiastowania", "Opłakiwania", "Ukrzyżowania" i "Michałem Archaniołem.Historię pięknej Kolegiaty kartuskiej przedstawił nam w szczegółach kolega Grzegorz Litwińczuk. Byliśmy zachwyceni jego narracją przewodnicką i oczywiście wiedzą na ten temat. W tym miejscu dziękujemy przewodnikowi za przekazanie nam obszernej wiedzy na temat miasta i jego wspaniałych zabytków. Na tym zakończyliśmy spacer po Kartuzach, mieście tradycji kaszubskich. Następnie udaliśmy się na rynek kartuski gdzie zjedliśmy  obiad.  W sympatycznej atmosferze podsumowaliśmy naszą dzisiejszą wycieczkę.

Dziękuję wszystkim uczestnikom za udział i wspaniałą atmosferę podczas spaceru. Przed nami ale już w przyszłym sezonie turystycznym ciąg dalszy Kartuz i ziemi kartuskiej. Relacja miała być krótsza ale niestety, nie udało się. Wierzcie mi, a zresztą sami wiecie, że  miejsca odwiedzane przez Koło Grodzkie są  zawsze niezwykle ciekawe.:)

Relację przygotowała:

kol. Gienia Franczak
Zdjęcia: A. Kuligowski; G. Franczak
{phocagallery view=category|categoryid=142|limitstart=0|limitcount=0}