Dwory oliwskie przy Polanki.
Nareszcie wiosna. Jest ciepłe, słoneczne przedpołudnie.24-osobowa grupa członków i sympatyków Koła Grodzkiego spotkała sie przy skwerku St. Żeromskiego w Gdańsku Oliwie. Uczestników powitał prezes koła, kolega Andrzej Kuligowski i zaprosił na spacer, "Szlakiem oliwskich dworów przy Polanki". Następnie  prezes powierzył  mi dalsze prowadzenie wycieczki. Na wstępie przedstawiłam historię powstania ulicy Polanki. Bardzo interesujące, bo droga  istniała tu już w średniowieczu i była głównym traktem komunikacyjnym, łączącym Gdańsk i Wrzeszcz  z Oliwą. Około 1279r. po zach. części drogi u podnóża wzgórz morenowych powstała osada o nazwie Polane/ Polanke. Stąd się wzięła nazwa dzisiejszej ulicy Polanki. W XVII w. wokół ulicy po zachodniej stronie bogaci patrycjusze i kupcy gdańscy, zachwyceni walorami przyrodniczymi i lokalizacją wybudowali 7 (niektóre źródła podają 8) letnich rezydencji. Do naszych czasów zachowało się 5 dworów oliwskich. Spacerem przeszliśmy ulicą St. Żeromskiego, dochodząc do miejsc wyjątkowych historycznie a mianowicie zobaczyliśmy kolejno zachowane dwory przy numerach: 125-dwór I zwany prawdopodobnie  "Montbrillant", będący obecnie własnością Państwowych Lasów,124-dwór II "Quellbrum" "Krynica". To największy ze wszystkich dworów oliwskich. Obecnie należy do Zakonu Najświętszego Zbawiciela św. Brygidy. Tu powstało Międzynarodowe Centrum Ekumeniczne. Głównym fundatorem odbudowy dworu był ksiądz, prałat Henryk Jankowski. 05.06.1999r gościł w nim papież Jan Paweł II. Dwór jest pięknie zadbany przez siostry brygidki. Po ogrodzie o założeniu rokoko oprowadziła nas i opowiadała siostra Maria- Ela. Byliśmy pod wrażeniem,122-dwór III zwany" Dworem Schopenhauerów"-usytuowany na skraju Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego u podnóża Góry Dantyszka. Dzisiaj znajduje sie tutaj Zakład Poprawczy dla Młodzieży z całej Polski.119-121;-dwór IV, który był własnością min. Groddecków. Był piękny i okazały, popadł jednak w całkowitą ruinę. Jak się dowiedzieliśmy, jest już projekt odbudowy budynku. Dzisiaj mieści się wokół dworu ZOZ nad Matką i Dzieckiem.117-dwór V zwany "Anielskim Dworem" lub "Jutrzenką". Dwór został włączony do kompleksu szpitalnego, Szpitala Wojskowego Marynarki Wojennej. Jest w trakcie odbudowy. Jakie były dwory oliwskie i dlaczego urzekały swoim pięknem każdego, kto w nich bywał i  obok nich przechodził. Te dwory choć w swojej konstrukcji i stylu podobne do siebie zawsze budziły ciekawość. Na początku parterowe-drewniane, potem piętrowe-murowane a później rozbudowywane w stylu barokowo-klasycystycznym. Dookoła każdego dworu znajdowały się parki z alejkami, niektóre  zachowane do dzisiaj. Najczęściej 4 stawy, ogrody z pawilonikiem czasami domkiem ogrodnika, dachy mansardowe, fontanny i punkty widokowe. Dookoła lasy, piękne, oliwskie lasy. Prawdziwy raj za miastem. Z zachwytem oglądaliśmy zachowany 350-letni dąb szypułkowy wokół którego pojawiły się wiosenne leśne fiołki, zawilce gajowe, przylaszczki i cebulice.
Na tym zakończyliśmy nasz wiosenny spacer po dworach oliwskich. Było przyjemnie i interesująco. Po drodze wstąpiliśmy na kawę i odpoczywając w spokojnej, relaksowej rozmowie, pozytywnie z zadowoleniem podsumowaliśmy nasz dzisiejszy spacer.
Dziękuje bardzo Manueli za materiały o dworach oliwskich, które wykorzystałam przy oprowadzaniu wycieczki.
opracowała G. Franczak